Fizjologia żołądka

Układ pokarmowy (którego częścią jest żołądek) obejmuje narządy przewodu pokarmowego służące do odżywiania organizmu. Odżywianie polega na pobieraniu pokarmu z zewnątrz, jego trawienie czyli rozkładanie substancji pokarmowych na cząsteczki elementarne, a następnie na wchłanianiu tych cząstek do krwi i chłonki. Celem odżywiania jest zaopatrzenie organizmu w materiał budulcowy potrzebny do wzrostu i odtwarzania zużytych elementów komórkowych lub tkankowych oraz dostarczenie materiału energetycznego, koniecznego do różnorodnych procesów życiowych.
Żołądek (ventriculus, gaster) stanowi najszerszą część przewodu pokarmowego. Łączy przełyk z jelitem cienkim. Leży w okolicy nadpępkowej jamy brzusznej, większą swą częścią na lewo od płaszczyzny pośrodkowej ciała. Położenie żołądka zmienia się zależnie od stanu wypełnienia żołądka i położenia sąsiednich narządów oraz od wieku i pozycji ciała badanego. Składa się z części wpustowej (wpustu), dna, trzonu i części odźwiernikowej. Powierzchnia (ściana) przednia i tylna żołądka jest oddzielona krzywizną małą i dużą. Najniżej położony punkt krzywizny mniejszej, dzielący trzon żołądka od części odźwiernikowej nazywa się wcięciem żołądkowym. Dalej ku dołowi, trzon żołądka zagina się w prawą stronę, ku górze przechodzi w część przedodźwiernikową. Otworem końcowym żołądka jest odźwiernik (ujście odźwiernikowe) łączące żołądek z początkiem dwunastnicy. Wielkość żołądka jest bardzo zmienna. Jego pojemność waha się od 1000 do 3000 ml. Mięśniówka żołądka powoduje ruchy jego ścian – w ten sposób treść pokarmowa miesza się z sokiem żołądkowym. Gruczoły żołądka wydzielają śluz i sok żołądkowy zawierający enzymy to jest pepsynę, katepsynę, podpuszczkę i kwas solny. Przy udziale enzymów odbywa się w żołądku trawienie białek i tłuszczów. Kontynuowane jest także trawienie cukrów rozpoczęte w jamie ustnej przez enzym – ptialinę. Komórki okładzinowe żołądka wydzielają oprócz kwasu solnego tzw. czynnik wewnętrzny Castle’a, który wiąże się z witaminą B12 i umożliwia jej wchłanianie w jelicie krętym .